پرکاری تیروئد چیست؟

تیروئید پرکار، همچنین به عنوان پرکاری تیروئید یا تیروتوکسیکوز شناخته می‌شود، جایی است که غده تیروئید بیش از حد هورمون‌های تیروئید را تولید می‌کند. تیروئید یک غده پروانه‌ای شکل کوچک در گردن، درست در جلوی نای (نای) است. هورمون‌هایی تولید می‌کند که بر مواردی مانند ضربان قلب و دمای بدن شما تأثیر می‌گذارد. داشتن بیش از حد این هورمون‌ها می‌تواند باعث مشکلات ناخوشایند و بالقوه جدی شود که ممکن است نیاز به درمان داشته باشد. پرکاری تیروئید می‌تواند هر کسی را درگیر کند، اما در زنان 10 برابر بیشتر از مردان است و معمولا بین 20 تا 40 سالگی رخ می‌دهد.

علائم پرکاری تیروئید

تیروئید پرکار میتواند طیف وسیعی از علائم را ایجاد کند، از جمله:

• عصبی بودن، اضطراب و تحریک پذیری
• نوسانات خلقی
• مشکل در خوابیدن
• خستگی و ضعف مداوم
• حساسیت به گرما
• تورم گردن در اثر بزرگ شدن غده تیروئید (گواتر)
•  ضربان قلب نامنظم و/یا غیرمعمول سریع (تپش قلب)
•  تکان دادن یا لرزش
•  کاهش وزن

علل پرکاری تیروئید

دلایل متعددی وجود دارد که باعث می‌شود تیروئید شما بیش از حد فعال شود.
این شامل:

بیماری گریوز : وضعیتی که در آن سیستم ایمنی بدن شما به اشتباه به تیروئید حمله می‌کند و به آن آسیب می‌رساند.

توده‌ها (ندول‌ها) روی تیروئید : این بافت تیروئید اضافی می‌تواند هورمون‌های تیروئیدی تولید کند که باعث می‌شود سطح هورمون تیروئید شما بیش از حد بالا باشد.

برخی از داروها مانند آمیودارون، که می‌تواند برای درمان ضربان قلب نامنظم (آریتمی) استفاده شود.

مراقبت در منزل :

– رژیم پر انرژی و پر پروتئین و کم چرب طبق دستور پزشک یا کارشناس تغذیه مصرف کنید.
– از میوه جات فراوان استفاده کنید. نوشیدن 6- 8 لیوان آب در روز مفید می‌باشد.
– رژیم غذایی حاوی یک لیتر شیر باشد.
– از مصرف هر گونه مولتی ویتامین بدون نظر پزشک پرهیز کنید.
– مصرف شیرینی‌های تحریک کننده مانند شکلات و نوشیدنی‌های کافئین دار مانند چای، قهوه، کولا کاهش را دهید و نوشیدنی‌های الکلی مصرف نکنید.
– مصرف مواد غذایی طبیعی مانند کلم بروکلی، کلم، گل کلم، کلم پیچ، شلغم، بوته سویا، بادام زمینی و غیره که می‌تواند با داروهای ضد تیروئید تداخل ایجاد کنند را کاهش دهید زیرا این مواد می‌توانند عوارض جانبی داروها را افزایش دهند.
– فعالیت و استراحت متناوب داشته باشد. به علت احساس گرما محیط اطراف خنک نگه داشته شود، از لباس‌های نازک استفاده کنید. استحمام با آب خنک و نوشیدن مایعات سرد کمک کننده است.
– از فشار روانی و اضطراب خودداری شود زیرا باعث افزایش علائم بیماری می‌شود. عوامل تنش زا را به حداقل برسانید، محيط اطراف شما بايد ساكت و بدون سر و صدا باشد.
– پیگیر درمان خود باشید وکارت اطلاعات بیماری خود را همیشه همراه داشته باشید.
– برای جلوگیری از ریزش مو و شکنندگی آن، استفاده از شامپوهای مخصوص موهای خشک توصیه می‌شود.
– همچنین می‌توان پس از شستشوی موها با شامپو، از نرم‌کننده‌ها و پس از استحمام نیز از روغن‌های مخصوص مو استفاده کرد.
– انتخاب شانه‌های مناسب که کمتر موها را تحت‌کشش قرار دهند نیز می‌تواند در حفظ موها موثر باشد.
– در مورد تغییرات ثانویه چشم‌ها و روش‌های حفاظت از چشم و مصرف داروی مورد نیاز با پزشک مشورت کنید.
– از قطع خود سرانه داروها اجتناب کنید و در صورت بروز علائم عفونت (تب و لرز، التهاب حلق و زخم‌های دهانی) سریعا به پزشک مراجعه کنید و از مصرف داروهای ضد احتقان بینی مانند دیفن هیدرامین و آنتی هیستامین خودداری کنید. مصرف این داروها در اواخر حاملگی ممنوع است.

در صورت درمان با ید رادیو اکتیو

– در صورت نیاز به مصرف 3 نوبت دارو هر سه نوبت مصرف شود و حذف نشود و در دوران بارداری مصرف ید ممنوع است و در صورت شیردهی، شیردهی قطع شود.
– بعد از مصرف يد131 تا يك هفته با فاصله 2 متري از زنان باردار و كودكان تماس داشته باشید، تا يك هفته از تماس نزديك و طولاني (بيش از 2 ساعت) با همه افراد پرهيز کنید. حمام و توالت را پس از استفاده كاملا بشویید. از مسافرت‌هاي بيش از دو ساعت كه مستلزم نشستن كنار ديگران است خودداري كنید. پس از دريافت دارو می‌توانید مرخص شوید ولي براي اطمينان از عدم تماس با زنان باردار و كودكان حداكثر 2 روز بستري می‌شوید.
– ممکن است نیاز باشد داروهای تیروئیدی تا آخر عمر مصرف شود، از قطع خودسرانه دارو اجتناب شود یا از افزایش میزان آن خودداری کنید.
در صورت مشاهده موارد زیر به بیمارستان و یا پزشک مراجعه کنید
– اگر علائم به طور ناگهاني بدتر شوند، خصوصاً پس از جراحي تیروئید و یا دچار علائم جدید و غیر قابل توجیه شده‌اید. درصورت بروز علائم مسمومیت با داروهای یددار مانند تورم مخاط دهان، ترشح بیش از حد بزاق، آبریزش بینی، بثورات جلدی (مصرف دارو متوقف شده و سریعاٌ به پزشک اطلاع داده شود)